Alojzy Leszek Gzella 

(ur. 1932)

Urodził się 19 czerwca 1932 roku w Pelplinie na Pomorzu. Od 1937 roku rodzina mieszkała w Lubawie. W 1941 roku Gzellowie dostali 24 godziny na opuszczenie mieszkania, wyjechali do rodziny w Pelplinie. Stefania Gzella, matka Alojzego Leszka, razem z trójką dzieci zdecydowała się w tej sytuacji dołączyć do męża przebywającego w Warszawie. Wisłę Gzellowie przeszli nielegalnie w nocy, po lodzie przeprowadził ich przewodnik. W Warszawie najpierw zamieszkali przy ul. Chałubińskiego 3, a potem przy Marszałkowskiej 56/19. Gdy wybuchło powstanie warszawskie Alojzy Leszek Gzella miał dwanaście lat. Wspólnie ze starszym bratem Stanisławem Pawłem wstąpił do Szarych Szeregów. Alojzy dostał pseudonim „Kłos”, a brat wybrał sobie „Gryfa”. Zostali listonoszami kursującymi po Śródmieściu z powstańczą pocztą. 2 października 1944 roku został podpisany akt kapitulacji. Po stłumieniu przez Niemców powstania, Gzellowie razem z ludnością cywilną musieli opuścić Warszawę. Na pewien czas trafili do obozu przejściowego w Ursusie, skąd w wagonach bydlęcych zostali wywiezieni do Miechowa. Przed Bożym Narodzeniem 1944 roku zabrał ich stamtąd brat matki. Ostatecznie Gzellowie wrócili na Pomorze.

Alojzy Leszek Gzella zdał maturę w 1950 roku, w gimnazjum w Lubawie. Na studia zdecydował się wyjechać do Lublina. Najpierw złożył dokumenty do Torunia, ale ponieważ nie dostał stamtąd odpowiedzi, zdecydował się na Katolicki Uniwersytet Lubelski. W 1953 roku Alojzy Leszek Gzella wspólnie z kolegami założył w Lublinie sekcję alpinizmu przy PTTK. Należały do niej głównie osoby związane z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, m.in. Jan Józef Szczepański i Paweł Czartoryski, wówczas doktor na KUL. W czerwcu 1955 roku Alojzy Leszek Gzella skończył filologię polską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Tuż po studiach dostał etat w warszawskim Centralnym Instytucie Dokumentacji Naukowo-Technicznej, ale po trzech miesiącach sam zrezygnował z tej pracy. Powód? Gzella chciał wziąć udział w obozie taternickim, którego uczestnicy dostali pierwszą po wojnie zgodę na zimowe przejście wszystkimi szczytami po polskiej stronie Tatr. Nie otrzymał na ten wyjazd urlopu, więc zwolnił się z pracy. Po powrocie do Lublina został dziennikarzem oddziału „Słowa Powszechnego”, którego centrala znajdowała się w Warszawie. Na dłużej związał się jednak z redakcją nowego dziennika, czyli z „Kurierem Lubelskim”. Pracował tam od 1957 roku do 13 grudnia 1981 roku. Został zwolniony po wprowadzeniu stanu wojennego. Do dziennikarstwa wrócił w lipcu 1990 roku, już jako redaktor naczelny „Dziennika Lubelskiego” (obecnie „Dziennik Wschodni”). Od 1997 roku jest na emeryturze.

Alojzy Leszek Gzella jest także badaczem historii prasy lubelskiej, na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim przez 21 lat prowadził zajęcia z prasoznawstwa.

Autor książek o obronie Lublina w 1939 roku. Współzałożyciel Lubelskiego Klubu Rotary. Mieszka w Lublinie.

[biogram na podstawie Leksykonu Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”]

Fot. Izabela Popko