Wybór, wstęp i opracowanie Waldemar Michalski
Biblioteka Siedemsetlecia
Wydanie zmienione i uzupełnione
Lublin: Wschodnia Fundacja Kultury „Akcent”, 2015
Objętość 452, [1] s.
Format 140 x 220 mm
Oprawa twarda szyta
ISBN 978-83-925993-6-4
[ Antologia poezji ]
O książce
Antologia Pięć wieków poezji o Lublinie jest wyborem najciekawszych i najbardziej wartościowych wierszy pisanych z myślą o Lublinie, mieszkających lub goszczących w tym mieście ludziach, wreszcie o lubelskich wydarzeniach, zabytkach, dzielnicach, parkach, placach, ulicach, a nawet pojedynczych domach. Z kilkuset wierszy różnych twórców (od Kochanowskiego po najmłodszych poetów współczesnych) wybrano prawie 250 tekstów będących dziełem niemal 150 autorów.
W książce zamieszczono liryki poetów zauroczonych naszym miastem: tych znanych lub już zapomnianych; obecnych w słownikach i podręcznikach lub tylko drukujących swe wiersze okazjonalnie w czasopismach (szczególnie z wieku XIX). Są też wiersze poetów młodych – debiutantów tworzących bardzo interesującą poezję. W książce uwzględniono ponadto „lubelskie” wiersze poetów z Niemiec (Christiana Heckla), Ukrainy (Mykoły Jakimczuka), Węgier (Istvána Kovácsa), Izraela (Haliny Birenbaum), USA (Anny Frajlich). Zamieszczono też tłumaczenia „lubelskich” utworów poetów żydowskich piszących w jidysz (Arona Cajtlina, Jakuba Glatsztejna i Moszego Szulsztajna).
Antologia jest owocem wielu lat pracy i żmudnego poszukiwania tekstów, często ukrytych w starych księgach, czasopismach czy nawet archiwalnych rękopisach. Bez księgozbiorów lubelskich bibliotek (KUL, UMCS oraz Biblioteki im. Hieronima Łopacińskiego) książka ta nie miałaby szans zaistnienia w takiej postaci, w jakiej udało się ją stworzyć.
Miłość do miasta niejedno ma imię. Poprzez fraszkę, żart, satyrę czy wiersz liryczny poeci przekazywali swoje emocjonalne zespolenie z tym, co lubelskie, własne i piękne. Wiersze bowiem wyrażają radość wspólnego odkrywania różnobarwnej mozaiki życia grodu nad Bystrzycą, w którym spotykali się i mieli wiele do powiedzenia królowie, uczeni, kupcy, a nawet... diabły. Nade wszystko uroda miasta i charakterystyczny genius loci od wieków sprawiały, że Lublin stał się miastem poetów. Łatwo tu o wiersz, piosenkę czy legendarną opowieść. Od Jana Kochanowskiego do Józefa Czechowicza, od Sebastiana Fabiana Klonowica do Józefa Łobodowskiego życie miasta splata się w wieniec poezji i historii. Lublin – położony na pograniczu, u progu Kresów – od wieków stanowi pomost między Zachodem a Wschodem; jest miejscem, gdzie kwitną współpraca i sąsiedzka solidarność nie tylko w kwestiach polityki czy ekonomii, ale przede wszystkim w dziedzinie nauki i sztuki. Kaplica zamkowa – gotycka w architekturze, bizantyjska w wystroju – jest tego znamiennym (i niejedynym) przykładem. Także poezja dokumentuje te sprawy w ciekawych obrazach. Warto pamiętać, że to Józef Łobodowski w najtrudniejszych czasach wszelkiego rodzaju nacjonalizmów pierwszy podawał rękę do zgody i współpracy Ukraińcom, a poeta niemiecki Christian Heckel w Lublinie znalazł przyjaciół i – jak sam pisze – „bratnie poetyckie dusze”.
Spis treści
Lublin w poezji – poezja w Lublinie
Lublin in poetry – poetry in Lublin
I. Z poezji staropolskiej
Jan Kochanowski: Do doktora Montana; In willam Dąbrowitiam; Na wieś Dąbrowicę; Proporzec, albo Hołd Pruski
Sebastian Fabian Klonowic: Roxolania; Philtron
Jan Ponętowski: Sejm Walny Koronny Lubelski przez J. K. M. złożony 1569; Majestat
Daniel Bratkowski: O zegarze lubelskim; Lublin-siostra
Ignacy Krasicki: Monachomachia, czyli Wojna mnichów; Opisanie podróży z Warszawy do Biłgoraja w liście do księcia Stanisława Poniatowskiego. Wierszem i prozą
II. Z lat niewoli i konspiracji
Wincenty Kamieński: Przypadki lubelskie
Kajetan Koźmian: Oda w dzień uroczystości zawieszenia orłów francuskich w Lublinie; Stefan Czarniecki. Poemat w 12 pieśniach
Edmund Znatowicz: Trudno cię nie lubić
Maria Konopnicka: Lubelskiej młodzieży z podzięką i pozdrowieniem
Ewelina Braniec: Spacery lubelskie
Paweł Kośmiński: Obrazki lubelskie
Władysław Barwicki: Lublin w pieśni; Brama Krakowska; Brama Trynitarska; Zamek
III. Od nadziei do wolności
Franciszka Arnsztajnowa: Brama Krakowska; Rynek; Grodzka ulica; Wiatr nocny na placu Starej Fary; Na Olejnej; Na Korcach; Pod kościołem oo. Misjonarzy na Zamojskiej; Tobie śpiewam, Lublinie
Helena Pielesz Kwapiszewska: Pomnik grunwaldzki w Lublinie
Elżbieta Popowska z d. Platerówna Zyberk: Lublin; Dymy
Wanda Jagienka Śliwina: Panorama Lublina; Rapsod lubelski; Kościoły w Lublinie
Zenon Waśniewski: Lublin
Jakub Glatsztejn: Lublinie, moje święte miasto; Umarli nie chwalą Boga
Franciszek Lipiński: Lublin
Aron Cajtlin: Dzieci z Majdanka
Ewa Szelburg-Zarembina: 2 razy Lublin
Zofia Lipińska: Lublinowi
Józef Czechowicz: Autoportret; Lublin z dala; Muzyka ulicy Złotej; Kościół Świętej Trójcy na zamku; Księżyc w rynku; Ulica Szeroka; Wieniawa; Cmentarz lubelski; Zimowe uroki
Helena Platta: Dachy Lublina; Gołębie nad miastem; Kwiaciarki lubelskie; Grusza na Starym Mieście
Czesław Dobek: Lublin i ja
Stanisław Jerzy Lec: Z kartek notatnika polowego
Józef Łobodowski: Ballada lubelska
Stanisław Piętak: Lublin 1944 roku
Leon Pasternak: Czterdziesty czwarty
Mosze Szulsztajn: Widziałem górę
Henryk Domiński: Wspomnienie o Lublinie
Wacław Mrozowski: Przypomnienie
Stefan Wolski: Widok z Lublina; Lublin 1939; Elegia na temat Majdanka
Ignacy Igoń Gąsiorowski: Lublin
Wacław Iwaniuk: Czterdzieści cztery lata temu; Dziś mogę o tym mówić; Kocham cię moje lubelskie Jeruzalem
Jan Huszcza: Dzień wolności w Lublinie; Lublin z daleka
Jan Koprowski: Wiersze lubelskie; Majdanek 1951
Jerzy Hordyński: Pieśń o Majdanku
Anna Kamieńska: Lublin 1942; Ulica
Zygmunt Mikulski: O moim mieście; Latarnie na placu Litewskim
Jan Nagrabiecki: Majdanek
Jerzy Pleśniarowicz: Lublin kiedy we mgle
Grażyna Chrostowska: Wracam co dzień
Julia Hartwig: Lublin 1946; Elegia lubelska
Mikołaj Bieszczadowski: Szkice lubelskie
Tadeusz Kubiak: Lublin
Anna Beata Chodorowska: Miejsce urodzenia
Matylda Wełna: Madrygały z Koziego Grodu; Żywe ślady; Wiosenny Lublin; Świątynie
Longin Jan Okoń: Żeby tak zawsze; Czechowicz
Halina Birenbaum: Ona tam czekała... na Majdanku
Stanisława Burda: Gród z koziołkiem w herbie
Kazimierz Łojan: Legenda mojego miasta
Ryszard Liskowacki: W zmierzch lubelski
Anna Mrkowa: Lubelskiej Starówce; Lublin wieczorem
Józef Wiesław Zięba: Dedykacja z Lublina
Jerzy Jedziniak: Moja ulica
Jerzy Księski: Horyzonty miasta; Na ulicy Złotej; Najszersza ulica; Pierwsze skrzypce
Zbigniew Strzałkowski: Apokryf o mieście Lublinie; Otwieram miasto
Tadeusz Chabrowski: Lublin
Zbigniew Stawecki: Trzej Królowie w Lublinie
Elżbieta Cichla-Czarniawska: Tajemniczy fresk lubelski
Edward Franciszek Cimek: U Matki Bożej Płaczącej w Lublinie
Wiesław Kulikowski: Lublin
Zbigniew Falkowski: Ulicami Lublina; Majdanek
Jerzy Gutowski: Pejzaż miasta; Plac Litewski w Lublinie
Stanisław Popek: Impresje jesienne; Pytania
Bronisława Fastowiec: Lublin – miasto z Chagalla
Kazimierz Liszcz: Lublin – białe święta
Edward Stachura: Bójka w L.
Andrzej Tchórzewski: Lublin – ulica Podwal; Ślad staromiejski
Jerzy Łabęcki: Krakowskie Przedmieście
Waldemar Michalski: Poezja Starego Miasta; Wąwozy na Czechowie; Z dziennika Franciszki A.
Zdzisław Toczyński: Bardzo krótki poemat o Lublinie
Krzysztof Krejckant-Ożarski: Lublina pentaptyk
IV. Z wierszy nowych
Stanisław Klimaszewski: Andrzejowych fresków objawienie w kaplicy św. Trójcy na lubelskim zamku
Ryszard Kornacki: Lublin – noc w śniegu; Lubelska aria; Miasto moje; W oczach dziecka; Wspominanie
Tadeusz Kwiatkowski-Cugow: Noris
Stanisław Andrzej Łukowski: Na Krakowskim przed zmierzchem; Kośminek z lotu ptaka
Janusz Olczak: Czechów
Aleksander Rozenfeld: Poemat o mieście Lublinie
Anna Frajlich: W Lublinie
Maria Ballod: Lublin
Maria Duławska: Jesienny Lublin
Maria Józefacka: Idylle lubelskie
Michał Korzan: Zwiedzając Majdanek
Wacław Tkaczuk: W jakim to mieście?
Włodzimierz Niedźwiadek Sanecki: Od cieśli lubelaka
Alina Jahołkowska: Lublin – miastem miłości
Józef F. Fert: Okoliczniki lubelskie
Istvan Kovacs: Miasta polskie – węgierskim okiem
Henryk Józef Kozak: Ballada o placu Litewskim; Przemykam przez plac Litewski; Józef Czechowicz z cokołu nieopodal poczty w Lublinie
Bohdan Zadura: 2 x Sławinek
Stefan Aleksandrowicz: Dwie strofy o Lublinie
Henryk Makarski: Piosenka o siedmiu dniach wiosny w lubelskim Ogrodzie Botanicznym; Moje miasto
Dominik Opolski: Rok światła. Lublin
Maria Szczęsna: Moje miasto
Janusz Adamczyk: Rajskie pagórki; Szczęśliwa ulica
Marian Janusz Kawałko: Miasto
Zofia Nowacka-Wilczek: Zaliczenie do zbioru; Gdzie
ks. Wacław Oszajca: Notatnik lubelski
Stanisław Żurek: Bombardowanie Lublina; 3 maja stanu wojennego
Marian Stanisław Hermaszewski: Hymn do Matki Bożej Królowej Polski w katedrze lubelskiej; Plac Litewski
Adam Wiesław Kulik: Miasto – miraż
Zbigniew Roman Gołębiowski: Zimowy dzień w mieście L.
ks. Janusz Kozłowski: Epitafium na cześć księdza Piotra Ściegiennego spoczywającego na cmentarzu w Lublinie przy ulicy Lipowej
Piotr Kobielski-Grauman: Dystychy lubelskie
Magdalena Jankowska: Bogaty Lublin; Na Krakowskim Przedmieściu; Tu wolno dokarmiać; Na poligonie przy Wyrwasa
Teodora Pikuła: Miasto moje
Sławomir Rudnicki: Safo z Lublina
ks. Jerzy Szymik: Koniec epoki; Lublin. Patrząc w górę
Andrzej Namiota: Lublin o poranku; Obrazek z miasta I; Obrazek z miasta II
Wojciech Próchniewicz: Lublin – nieznane miasto; Lubelski cmentarz; Słowo o Lublinie
Henryk Radej: W lubelskiej katedrze
Bogusław Wróblewski: Z dogmatów kieszonkowych: cmentarz przy Lipowej
Urszula Gierszon: Lublin...; Ulice dzieciństwa; Tam gdzie mieszkam
Mykoła Jakimczuk: Kartka z Lublina; Do pani Diany
Anna Łyczewska: Trzy razy Lublin; Z Dominikańskiej; Też Lublin; Muzyka. Dzwonki na Złotej
Ewa Mazur: Z psem na czechowskich górkach
s. Urszula Michalak: Boskie początki Lublina; Lubelskie uliczki; Lubelski kościół zamkowy
ks. Alfred Wierzbicki: Tajemnice miasta; W Bramie Grodzkiej; Tatary
Artur Chlewiński: Młodo w Lublinie przedwcześnie na Starym Mieście
Marek Danielkiewicz: Tryptyk lubelski
Hanna Lewandowska: Mięta i czekolada
Bogusław Michałkiewicz: Bilet powrotny do Lublina
Christian Heckel: Lubelska winda
Piotr Szewc: Lublin 1982
Marek Chorabik: Krakowskie Przedmieście – Lublin
Jolanta Koziej: Frasobliwy z placu Peowiaków
Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki: Piosenka lubelskiego utracjusza
Andrzej Niewiadomski: Sławin. Zima; Ulica Weteranów. Ostatni dzień zimy
Zofia Opałka: Siedem wzgórz Lublina
Joanna Pawłat: Lublin okiem pilota; Tanka lublinianka; Tanka o osiedlu Nałkowskich
Anna Maria Goławska: W Lublinie
Marcin Czyż: Lubelskie pokoiki: Arachia
Rafał Mieczysłavsky: Mój Lublin
ks. Paweł Wojciech Maciąg: Rozmowa z Panią Płaczącą w katedrze lubelskiej
Aleksandra Zińczuk: Interficio; Nie przenoście nam stolicy do lub i na
Wojciech Dunin-Kozicki: ...system mechanicznie doskonały...; Małe lubelskie
Joanna Hałas: Sen kamienicy; Nadejście nocy
Marta Grzesińska: Moje rodzinne miasto Lublin
Rafał Rutkowski: Audiencja
Nota edytorska
|
![](javascript: windowFoto( "files/products/Piec_wiekow_300_www[1].jpg", sTitle+": " );)
