Matka Boża w poezji polskiej. Antologia
  • Wydanie: pierwsze
  • Miejsce i rok: Lublin, Norbertinum, 2023
  • Objętość: 292, [1] s.
  • Format: 147 x 208 mm
  • Oprawa: miękka klejona
  • ISBN: 978-83-7222-800-0
  • EAN: 9788372228000
  • Cena zbytu: 50.00 PLN
  • Cena promocyjna: 42.00 PLN
  • Status: Książka dostępna

Projekt okładki: Agnieszka Herman

 

Wybór wierszy i opracowanie: Waldemar Michalski

Wstęp: Stefan Sawicki

Linoryty: Zbigniew Jóźwik

 

Stefan Sawicki (fragment wstępu):

Wydaje się, że Boża Matka coraz częściej staje się obecna w życiu współczesnego człowieka jako ta, w której urzeczywistniły się w sposób zupełny: dobroć, czystość, świętość. Wydaje się, że wzbudza ona w człowieku współczesnym, coraz bardziej świadomym swych ograniczeń, słabości, zagrożeń, jakąś tęsknotę za prostymi wartościami, potrzebę uwolnienia się od zła, zmazania własnego skażenia. I to zmazania rzeczywistego, nie tylko w świadomości własnej. Jakiegoś pełnego odnowienia. Tę tęsknotę, którą wzbudza swoim niepokalanym, czystym wizerunkiem, zaspokoić może tylko On, Jej Syn, Odkupiciel człowieka, którego ukazuje nam Jano-Pawłowa encyklika „Redemptor Hominis”. Ale Maryja zbliża nas do Niego, również przez poezję. Nieustannie uczestniczy w dziele Zbawienia, największym dziele swego Syna.

 

 

Olga Białek-Szwed (fragment recenzji):

Kult Matki Bożej wśród Polaków jest powszechnie znany i nie ma poety, który by nie poświęcił jej wiersza lub przynajmniej zdania.

Z co najmniej tysiąca polskich wierszy maryjnych autor antologii wybrał około 100 tekstów – wśród nich znalazły się te najbardziej znane i znamienne dla poezji polskiej różnych epok i sytuacji dziejowej naszego narodu.

Antologię otwierają anonimowe teksty z XIV, XV i XVI wieku, m.in. średniowieczna „grunwaldzka” pieśń „Bogurodzica” oraz pasyjne „Żale Matki Bożej pod Krzyżem”. Poeci kolejnych pokoleń i epok to m.in. „poezja barska”, a szczególnie znany tekst ze słowami „oddaj się, Lechu, w opiekę Maryi”. Nie mogło zabraknąć w antologii wierszy Mickiewicza, Krasińskiego, Słowackiego, Norwida, Staffa, Kasprowicza, Obertyńskiej, Lieberta czy Wierzyńskiego, a z bardziej współczesnych m.in.: Miłosza, Twardowskiego, Herberta, Harasymowicza, Grochowiaka, Moczulskiego, Oszajcy czy Kudyby.

Antologia Michalskiego ma jeszcze jeden bardzo ważny aspekt: publikuje wiersze poetów emigracyjnych, do których czytelnik miał w minionym czasie bardzo utrudniony dostęp. Znalazły się tu utwory przebywających na emigracji m.in.: Józefa Wittlina, Mariana Hemara, Józefa Lobodowskiego, Zdzisława Broncela, Jerzego Bazarewskiego, Zbigniewa Chałki, Danuty Mostwin, Tadeusza Chabrowskiego, Aleksandra Śnieżki, Zdzisława Paszkowskiego, Edwarda Duszy – w większości poetów z tzw. „emigracji wojennej”. Obszerny wiersz Zdzisława Broncela pt. „Litania Loretańska do Najświętszej Panny” jest tu drukowany w kraju po raz pierwszy w całości (60 strof oktostychowych).

 

Zbigniew Waldemar Okoń (fragment recenzji):

Waldemar Michalski – poeta, eseista, redaktor kwartalnika literackiego „Akcent” przygotował bardzo interesujący zestaw wierszy, tematycznie poświęcony Matce Bożej. Z kilkuset wierszy wybrał ponad 100 utworów, począwszy od anonimowych z okresu średniowiecza (np. „Bogurodzica”, „Zale Matki Bożej pod Krzyżem”), po wiersze autorów współczesnych (np. Ernest Bryll, Wacław Oszajca, Wacław Kudyba, Czesław Ryszka, Mariusz Olbromski).

Wybrane do antologii utwory – przedstawione w układzie chronologicznym – dają także dobrą szansę zorientowania się w poetyce znamiennej dla poszczególnych okresów literackich. Wyraźnie widać także, jak zmieniało się na przestrzeni wieków widzenie Maryi. W średniowieczu postrzegana była przez Polaków jako Matka (Boleściwa), następnie: Królowa (śluby Jana Kazimierza we Lwowie), Hetmanka (poezja barska), Żołnierka (w wierszach wojennych i okupacyjnych), Orędowniczka („Solidarności”), wreszcie spotykana na codziennej drodze życia współczesna, życzliwa Opiekunka.

 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

Spis treści

 

Polskie wiersze maryjne (Stefan Sawicki)  [ 5 ]

 

Anonim, Bogurodzica  [ 23 ]

Anonim, Żale Matki Boskiej pod Krzyżem  [ 24 ]

Anonim, Ave Maris Stella  [ 27 ]

Anonim, O przenasławniejsza Panno czysta...  [ 29 ]

Władysław z Gielniowa, Już się anjeli wiesielą...  [ 31 ]

Anonim, Bądź pozdrowiona!  [ 34 ]

Mikołaj Hussowski, Dziewico, Matko Boża!...  [ 35 ]

Mikołaj Sęp‑Szarzyński, Do Najświętszej Panny (Sonet III)  [ 37 ]

Piotr Ciekliński, Na Narodzenie  [ 38 ]

Maciej Kazimierz Sarbiewski, Do świętej Dziewicy Matki  [ 40 ]

[Wawrzyniec Stanisław Benik], Smutna rozmowa z Żałosną Matką nad Synem swoim ubolewającą  [ 41 ]

Bartłomiej Zimorowic, W dzień Oczyszczenia Panny Maryjej  [ 42 ]

Anonimowa poezja barska, Pieśń do Najświętszej Panny  [ 45 ]

Franciszek Karpiński, Do Najświętszej Panny  [ 48 ]

Franciszek Dionizy Kniaźnin, Do Najświętszej Panny  [ 50 ]

Konstancja Benisławska, Módl się za nami grzesznymi teraz i w godzinę śmierci naszej! Amen  [ 52 ]

Adam Mickiewicz, Panno Święta...  [ 54 ]

Adam Mickiewicz, Słowa [Najświętszej] Panny  [ 55 ]

Seweryn Goszczyński, Maryja i Polska  [ 58 ]

Karol Antoniewicz, Biedny, kto Ciebie nie zna...  [ 61 ]

Lucjan Siemieński, Pieśń do Najświętszej Maryi Panny  [ 63 ]

Juliusz Słowacki, Hymn  [ 65 ]

Zygmunt Krasiński, Hymn  [ 67 ]

Wincenty Pol, Do Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej ofiarowanie  [ 69 ]

Cyprian Kamil Norwid, Do Najświętszej Panny Maryi Litania  [ 72 ]

Władysław Syrokomla, Hymn do Najświętszej Panny  [ 83 ]

Maria Konopnicka, Bogarodzica  [ 85 ]

Jan Kasprowicz, Do Bogarodzicy  [ 88 ]

Stanisław Wyspiański, Śluby Jana Kazimierza  [ 91 ]

Józef Ruffer, Maryja Panna  [ 93 ]

Leopold Staff, Matka Jagodna  [ 94 ]

Kornel Makuszyński, Inwokacja  [ 96 ]

Julian Ejsmond, Litania do Matki Boskiej  [ 98 ]

Kazimiera Iłłakowiczówna, Matka Boska Wojenna  [ 101 ]

Maria Zientara‑Malewska, Matka Gromniczna z kapliczki. Legenda warmińska  [ 103 ]

Zofia Bohdanowiczowa, Dedykacja  [ 105 ]

Beata Obertyńska, Zwiastowana  [ 106 ]

Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska, Czarny portret  [ 108 ]

Kazimierz Wierzyński, Litania Ziemi Lwowskiej  [ 109 ]

Józef Wittlin, Stabat Mater  [ 111 ]

Jan Lechoń, Matka Boska Częstochowska  [ 113 ]

Artur Marya Swinarski, Ryngraf  [ 115 ]

Marian Hemar, Modlitwa  [ 117 ]

Jerzy Liebert, Litania do Marii Panny  [ 119 ]

Józef Nikodem Kłosowski, Litania do Matki Boskiej Częstochowskiej  [ 121 ]

Jan Sztaudynger, Matka Boska na nartach  [ 123 ]

Konstanty Ildefons Gałczyński, Matka Boska Stalagów  [ 125 ]

Roman Brandstaetter, Madonna ateistów  [ 127 ]

Teodor Bujnicki, Modlitwa do Matki Boskiej  [ 130 ]

Wojciech Bąk, Modlitwa do Marii – Matki  [ 132 ]

Bernard Sychta, Poemat o Królowej Polskiego Morza  [ 136 ]

Jerzy Zagórski, Do Matki Boskiej  [ 138 ]

Józef Łobodowski, Widzenie  [ 140 ]

Zdzisław Broncel, Litania Loretańska do Najświętszej Marii Panny  [ 144 ]

Józef Andrzej Frasik, Modlitwa najcichsza  [ 164 ]

Siostra Nulla (Lucyna Westwalewiczówna), Odwiedziny  [ 166 ]

Bogdan Ostromęcki, Królowa wygnańców  [ 167 ]

Czesław Miłosz, Modlitwa wigilijna  [ 169 ]

Czesław Miłosz, Piękna Pani  [ 170 ]

Stanisław Buczyński, Matka Boska Siewna  [ 172 ]

Hanka Nowobielska, Świątkowo Matka  [ 173 ]

Aleksander Rymkiewicz, Prośba o spokój bliskich  [ 174 ]

Zygmunt Jan Rumel, Bogurodzica  [ 176 ]

Jan Twardowski, Matka Boska z Warszawy  [ 178 ]

Jan Twardowski, List do Matki Boskiej  [ 179 ]

Jan Twardowski, O szukaniu Matki Bożej  [ 180 ]

Wojciech Żukrowski, Modlitwa Armii Podziemnej  [ 181 ]

Jan Pocek, Matka Boska Chłopska  [ 183 ]

Kazimierz Winkler, Matka Boska Leśna  [ 184 ]

Zdzisław J. Peszkowski, Matko bolesna i zwycięska  [ 185 ]

Jerzy Bazarewski, Matka Boska Kozielska  [ 188 ]

Tomasz Jodełka‑Burzecki, Modlitwa majowa  [ 189 ]

Anna Kamieńska, Pieśń Jasnogórska  [ 191 ]

Karol Wojtyła, Matka  [ 193 ]

Krzysztof Kamil Baczyński, Modlitwa do Bogarodzicy  [ 200 ]

Zbigniew Chałko, Antyfona  [ 201 ]

Danuta Mostwin, Modlitwa Polonii  [ 202 ]

Marek Antoni Wasilewski, Modlitwa do Matki Boskiej Dobrej Rady  [ 203 ]

Zbigniew Herbert, Madonna z lwem  [ 204 ]

Wiktor Woroszylski, Matko Boska ciemnolica...  [ 206 ]

Zdzisław Tadeusz Łączkowski, Litania do Najświętszej Panny  [ 208 ]

Władysław Sitkowski, Idzie Pani  [ 210 ]

Janusz St. Pasierb, nocą kiedy oglądam obraz  [ 211 ]

Stanisława Burda, Psalm błagalny  [ 213 ]

Irena Jezierska FMA, Bogurodzico!  [ 214 ]

Józef Krupiński, Czarna Madonna  [ 217 ]

Jerzy Harasymowicz, Madonna z Krużlowej  [ 218 ]

Zbigniew Strzałkowski, Telegram na jubileusz Czarnej Madonny  [ 221 ]

Stanisław Grochowiak, Modlitwa  [ 222 ]

Tadeusz Chabrowski, Gromniczna  [ 224 ]

Ernest Bryll, Apokryf o weselu  [ 225 ]

Elżbieta Cichla‑Czarniawska, Antyfona znużenia  [ 227 ]

Piotr Lachmann, Nowenna  [ 229 ]

Bronisława Fastowiec, Modlitwa majowa  [ 230 ]

Waldemar Michalski, W drodze do Kany  [ 232 ]

Leszek Aleksander Moczulski, Tak krótko jestem przy Tobie  [ 233 ]

Wiesław Niewęgłowski, Wniebowzięcie  [ 234 ]

Włodzimierz Niedźwiadek Sanecki, Majowa Matko Boża  [ 235 ]

Zofia Jasnota (Zofia Konaszkiewicz), Tatrzańska Królowo  [ 237 ]

Zofia Jasnota (Zofia Konaszkiewicz), Matka Bożego Ciała  [ 238 ]

Aleksander Śnieżko, Matko Najświętsza znad Ostrej Bramy  [ 239 ]

Zbigniew Waldemar Okoń, Matka Boska Chełmska  [ 241 ]

Kazimierz Wójtowicz, Madonna z ciemnego lasu w Einsiedeln  [ 244 ]

Czesław Ryszka, Czarna Madonna  [ 245 ]

Marian Janusz Kawałko, * * * (Panno Akacjowa...)  [ 247 ]

Wacław Oszajca, Na Jasnej Górze  [ 248 ]

Edward Dusza, Madonna z Kołowrotkiem  [ 249 ]

Kazimierz Kozłowski, Matka Nadziei  [ 251 ]

Adam Ziemianin, Matka Boska Zielna  [ 252 ]

Stefan Jurkowski, Modlitwa śnieżna  [ 254 ]

Stanisław Rogala, Bieg  [ 255 ]

Jerzy Binkowski, Do Najświętszej Maryi Panny  [ 256 ]

Jerzy Binkowski, W Ostrej Bramie  [ 257 ]

Marian Stanisław Hermaszewski, La Salette  [ 258 ]

Romuald Mieczkowski, Matko czulsza nad matki...  [ 259 ]

Józef Pless, Smętna Dobrodziejka  [ 260 ]

Jan Sochoń, Panno święta  [ 261 ]

Jerzy Szymik, Uśmiechnięta  [ 262 ]

Mariusz Olbromski, Kresowe Madonny  [ 264 ]

Urszula Michalak SJK, Matka  [ 266 ]

Zofia Zarębianka, Różaniec z łez  [ 268 ]

Zofia Zarębianka, Matka Boża z ulicy Floriańskiej  [ 268 ]

Piotr Szewc, Pod figurą  [ 269 ]

Krzysztof Guzowski, Prośba  [ 270 ]

Zbigniew Chojnowski, Białaś  [ 272 ]

Zbigniew Chojnowski, Wnęka  [ 272 ]

Jolanta Koziej‑Chołdzyńska, Modlitwa  [ 274 ]

Wojciech Kudyba, Matka Boska Szara  [ 275 ]

Paweł Wojciech Maciąg, Rozmowa z Panią Płaczącą w Katedrze Lubelskiej  [ 276 ]

Adrian Brzózka OFM, Matka Boża z Lichenia  [ 277 ]

 

Nota edytorska (Waldemar Michalski)  [ 279 ]

więcej o książce
zwiń
Polecane

Zbiór opowiadań, których motywem przewodnim jest emigracja i związane z nią dylematy życiowe bohaterów.

Wspomnienia z posługi duszpasterskiej wśród deportowanych do Kazachstanu.

Felietony i eseje o jagiellońskim duchu miasta Lublina

Książka o dojrzewaniu do ojcostwa