|
 |
Księgarnia - Historia
|
Kompania B 1 Pułku AK „Baszta” (1939-1944), tom 1-2
|
Cena: 17.60 zł
|
Pod redakcją Jerzego Kłoczowskiego
Tom 1-2
Cena zbytu 44,00 zł Cena z rabatem 60% 17,60 zł
Wydanie I Lublin: Norbertinum, 2008-2010 Objętość: tom 1: 326 s.; tom 2: 275 s., 47 s. fot. cz.b., 17 s. fot. kolor. Format 170 x 240 mm Oprawa miękka klejona ISBN 978-83-7222-359-3 (tom 1), 978-83-7222-405-7 (tom 2)
[ Opracowanie dziejów i wspomnienia ]
Książka ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Wprowadzenie do tomu 1
„Baszta” była jednym z kilku oddziałów Powstania Warszawskiego 1944 r., które otrzymały najwyższe polskie odznaczenie bojowe – Order Virtuti Militari. Dekret przyznający ten szczególnie zaszczytny order podpisał w Londynie z ramienia kapituły generał Stanisław Maczek. „Baszta” odegrała szczególną rolę w Powstaniu na Mokotowie, ale sama powstała na Żoliborzu wczesną jesienią 1939 r. Formację tę utworzyła grupa harcerzy skupiona wokół znanego w tej dzielnicy harcmistrza i aktora Ludwika Bergera. Po kilku tygodniach ta tak bardzo oddolna inicjatywa związana została trwale, już jako podziemne wojsko, z Komendą Główną Służby Zwycięstwa Polski (SZP), przekształconej na początku 1940 r. w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), a od 1942 r. – w Armię Krajową. [...] Nasze zbiorowe opracowanie dotyczące kompanii Bergera – powstańczej B 1 – nie jest [...] dziełem krytyczno-analityczno-historycznym. Jego trzonem są wspomnienia żołnierzy kompanii, ważne świadectwa codziennej rzeczywistości konspiracyjnej czy powstańczej (trochę też „obozowej” z zimy 1944/45 r.), siłą rzeczy bardzo osobiste, na pewno ważne dla lepszego zrozumienia wydarzeń, ale przede wszystkim samych ludzi – żołnierzy o różnym stażu, doświadczeniach, przeżyciach. Zwraca między innymi uwagę duże środowisko bursy RGO (Rada Główna Opiekuńcza) w centrum Warszawy, gromadzące młodzież wysiedloną z całej Polski, z którego - przypadkowo - wywodziła się cała grupa żołnierzy z naszej kompanii. Kompania, jak to przypomina tablica pamiątkowa na rogu dzisiejszych ulic Puławskiej i Dąbrowskiego (Szustra z tamtych lat), straciła w Powstaniu 126 żołnierzy; straty w konspiracji zwiększają jeszcze tę liczbę o kilkadziesiąt osób, w tym wielu ważnych dowódców z młodej kadry konspiracyjnej. Losy żyjących, w tym naszych kolegów rozrzuconych po całym świecie, stanowią odrębny temat, który zapewne doczeka się w przyszłości swego historyka. Wśród autorów wspomnień, które udało się zebrać w tym tomie, znajdujemy między innymi profesorów znakomitych uniwersytetów, Chicago i Oxfordu, czy znanego poetę z Londynu. [...] Poległych towarzyszy broni staramy się przypomnieć na kilku wybranych przykładach. Ludwik Berger, nasz „Michał”, twórca kompanii, zasługuje tu na szczególną pamięć i specjalne opracowanie w przyszłości. Zachowane przykładowo teksty Wojciecha Broszkiewicza („BWL-a”) czy Zbigniewa Krukowskiego („Gryfa”), poległych w 1943 r., są bardzo ważne dla zrozumienia głębszego zaangażowania, charakteru, światopoglądu ludzi tego pokolenia, już wtedy wyróżniających się swą postawą, stosunkiem do innych ludzi, do Polski, do wyznawanych wartości. Kilka świadectw ludzi bliskich dla ważnych w naszej kompanii osób poległych, takich jak np. „Starter” czy „Lenin” (nie od „tego” Lenina!) – przypomina na tych wybranych przykładach, jak bogate i różnorodne osobowości gromadziła wtedy choćby tylko nasza kompania.
Wprowadzenie do tomu 2
Tom drugi prezentuje bogate w szczegóły, różnorodne teksty wspomnień i relacji, przebliżające czytelnikowi codzienną rzeczywistość powstańczych dni przez pryzmat osobistych przeżyć, doświadczeń, jak również refleksji autorów. W opracowaniu opublikowano również wykaz wszystkich żołnierzy, będących członkami tej kompanii w latach 1939–1945. Zestawienie zawierające krótkie biogramy, ukazujące drogę konspiracyjno-powstańczą żołnierzy, zostało przygotowane przez dr. Stanisława Wydżgę, żołnierza tej kampanii, latami gromadzącego dokumentację do dziejów kompanii „Baszta” i wykazu jej żołnierzy.
Spis treści tomu 1
Wprowadzenie – Jerzy Kłoczowski
Zarys dziejów kompanii B 1. 1939–1944 – Jerzy Kłoczowski
Wstęp Początki „Baszty” i jej pierwszych kompanii Organizacja kompanii Szkolenie wojskowe Wojsko w warunkach konspiracji Uzbrojenie Pierwsze dni Powstania Wojna pozycyjna Ostatnie dni Powstania
Żołnierze kompanii B 1 – sylwetki poległych
Ludwik Berger „Michał”, „Goliat”, „Hardy” (1911–1943) Sylwetka – Jerzy Kłoczowski Ludwik Berger w moich wspomnieniach – Krzysztof Dunin-Wąsowicz Bohater tamtych czasów – Helena Załęska „Monika” Artysta „Reduty” – Jerzy Zawieyski Aktor, wychowawca młodzieży, żołnierz – Anna Wójcikiewicz-Rumlowa
Wojciech Broszkiewicz „BWL” (1921–1943) Sylwetka – Jerzy Kłoczowski Życiorys Wyciąg z kalendarzyka Broszkiewicza Wojciecha
Zbigniew Krukowski „Gryf” (zg. 1943) Sylwetka – Jerzy Kłoczowski Głos Zbigniewa Krukowskiego na temat spółdzielczości
Karol Niewiarowski „Starter” (1921–1944) Sylwetka – Janina Niewiarowska „Małgorzata” Z pobudek patriotycznych – J. W.
Jerzy Ukleja „Lenin” (1924–1944) Sylwetka – Krystyna Ukleja-Dąbrowska
Wspomnienia żołnierzy kompanii B 1
Spotkanie trzynastu żołnierzy kompanii B 1 poświęcone jej historii. Informacje uzupełniające żołnierzy nieobecnych na spotkaniu
Jerzy Kłoczowski – Konspiracja i Powstanie. 1941–1944 Grzegorz Janusz Mitrocki – Niecodzienne charaktery Mieczysław Chorąży – „Niech mnie trafi celnie i śmiertelnie!” Piotr Florian Dombowski – Bursa–Pawiak–Powstanie Stanisław Wydżga – Walczyliśmy o Polskę Bolesław Taborski – Nocne ćwiczenia i dni Powstania Zbigniew Andrzej Pełczyński – Szeregowy „Jagiełło”
Spis treści tomu 2
Przedmowa (Jerzy Kłoczowski)
Charakterystyki niektórych żołnierzy kompanii B 1
Janusz Bielski „Marek” (Grzegorz J. Mitrocki Franciszek Dembowski „Dzwonek” (Grzegorz J. Mitrocki Stanisław Falkowski „Cygan” (Jerzy Kłoczowski) Janusz Faleński „Ostoja” (Jan Wieruch, Jerzy Dąbrowski) Robert Gadomski „Bob” (Jan Wieruch) Hanna Maresz-Jabłońska „Katarzyna” (Stanisław Wydżga, Grzegorz J. Mitrocki) Ryszard Kosidowski „Paproć” (Stanisław Wydżga) Jerzy Marzec „Poker” (Jan Wieruch) Zbigniew Wajdziński „Świt” (Jan Wieruch) Bracia Walaszczykowie „Wielki” i „Norton” (Jan Wieruch) Andrzej Warachowski „Piotr II” (Jan Wieruch) Henryk Wąsik „Zbyszek” (Grzegorz J. Mitrocki) Zdzisław „Czarny” i Wiesław „Larissa” Wielgomasowie (Stanisław Wydżga) Zbigniew Woroniecki „(El) Zorro” (Jan Wieruch) Zbigniew Żebrowski „Jasieńczyk” (Jan Wieruch)
Senatorzy III RP
Jan Józef Lipski „Grabie” Sylwetka Żołnierz „Baszty” (Jerzy Kłoczowski)
Adam Stanowski „Saski” Sylwetka Wspomnienie (Czesław Deptuła)
Powikłane losy
Jerzy Szumański – Ze Wschodu... na Zachód Jan Stefan Gieysztor – „Szachowski”, „Wir” (oprac. Roman Habarta)
Żydzi polscy – nasi towarzysze broni
Jerzy Kłoczowski – Polsko-żydowskie braterstwo broni w 1944 r. Mieczysław Chorąży – W obozowisku Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) Marek Rudnicki – Żydzi–Polacy w Powstaniu Warszawskim
Pamiętne wydarzenia
Grzegorz J. Mitrocki – Ucieczka z Oświęcimia Henryka Wąsika „Zbyszka”, „Tomasza Bonieckiego” Grzegorz J. Mitrocki – Waleczne rodzeństwo. Krystyna i Henryk Wąsikowie Mieczysław Chorąży – Nocne wyprawy do magazynu broni Zbigniew Andrzej Pełczyński – Trzy razy szczęście. Przeżyłem Mokotów Bolesław Taborski – Dwa powstańcze dni
Dramaty ulicy Dworkowej
Załoga niemiecka z Dworkowej (oprac. Stanisław Wydżga) Egzekucja 4 sierpnia 1944 (oprac. Stanisław Wydżga) Tragedia 27 września 1944 (Stanisław Wydżga) Relacja nieznanego świadka
Ostanie dni Powstania
Relacja dowódcy drużyny kpr. pchor. Jana Wierucha „Mirosława” Relacja dowódcy drużyny plut. Franciszka Dembowskiego „Dzwonka” Relacja dowódcy drużyny kpr. Janusza Bielskiego „Marka” Relacja dowódcy drużyny kpr. Andrzeja Wieczorka „Drena” 26 września 1944 r. – ul. Goszczyńskiego i ul. Czeczota (Mieczysław Chorąży)
Wykaz oficerów i żołnierzy kompanii B 1
Jerzy Kłoczowski – Wykaz oficerów i żołnierzy kompanii B 1 w ujęciu Stanisława Wydżgi Uwagi wstępne do Wykazu (Stanisław Wydżga) Wykaz Propozycje odznaczeń bojowych żołnierzy kompanii B 1 Propozycje odznaczeń dla żołnierzy 6 druż. II plut. kompanii B 1 Odznaczenia nadane żołnierzom kompanii B 1
Pamięć Powstania
Dulag 142 (Ł. W.) Tablica poświęcona pamięci żołnierzy kompanii B 1 na Mokotowie Jubileuszowy rok powstańców Mokotowa (J. Powałkiewicz) Nie tylko walka...
O Powstaniu po latach
Władysław Bartoszewski – Powstanie Warszawskie po 65 latach Jerzy Kłoczowski – Nie było innego wyjścia
Indeks osób
Wkładka z ilustracjami
|
|
|
|
|
|
|