|
 |
Księgarnia - Historia
|
Kompania B 1 Pułku AK „Baszta” (1939-1944), tom 1
|
Cena: 12.40 zł
|
Tom 1
Pod redakcją Jerzy Kłoczowski
Cena zbytu 31,00 zł Cena z rabatem 60% – 12,40 zł
Wydanie I Lublin: Norbertinum, 2008 Objętość 326 s. Format 170 x 240 mm Oprawa miękka klejona ISBN 978-83-7222-359-3
[ Zbiorowe opracowanie. Świadectwa. ]
O książce
Jerzy Kłoczowski, fragment „Wprowadzenia”:
„Baszta” była jednym z kilku oddziałów Powstania Warszawskiego 1944 r., które otrzymały najwyższe polskie odznaczenie bojowe – Order Virtuti Militari. Dekret przyznający ten szczególnie zaszczytny order podpisał w Londynie z ramienia kapituły generał Stanisław Maczek. „Baszta” odegrała szczególną rolę w Powstaniu na Mokotowie, ale sama powstała na Żoliborzu wczesną jesienią 1939 r. Formację tę utworzyła grupa harcerzy skupiona wokół znanego w tej dzielnicy harcmistrza i aktora Ludwika Bergera. Po kilku tygodniach ta tak bardzo oddolna inicjatywa związana została trwale, już jako podziemne wojsko, z Komendą Główną Służby Zwycięstwa Polski (SZP), przekształconej na początku 1940 r. w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), a od 1942 r. – w Armię Krajową. [...] Nasze zbiorowe opracowanie dotyczące kompanii Bergera – powstańczej B 1 – nie jest [...] dziełem krytyczno-analityczno-historycznym. Jego trzonem są wspomnienia żołnierzy kompanii, ważne świadectwa codziennej rzeczywistości konspiracyjnej czy powstańczej (trochę też „obozowej” z zimy 1944/45 r.), siłą rzeczy bardzo osobiste, na pewno ważne dla lepszego zrozumienia wydarzeń, ale przede wszystkim samych ludzi – żołnierzy o różnym stażu, doświadczeniach, przeżyciach. Zwraca między innymi uwagę duże środowisko bursy RGO (Rada Główna Opiekuńcza) w centrum Warszawy, gromadzące młodzież wysiedloną z całej Polski, z którego - przypadkowo - wywodziła się cała grupa żołnierzy z naszej kompanii. Kompania, jak to przypomina tablica pamiątkowa na rogu dzisiejszych ulic Puławskiej i Dąbrowskiego (Szustra z tamtych lat), straciła w Powstaniu 126 żołnierzy; straty w konspiracji zwiększają jeszcze tę liczbę o kilkadziesiąt osób, w tym wielu ważnych dowódców z młodej kadry konspiracyjnej. Losy żyjących, w tym naszych kolegów rozrzuconych po całym świecie, stanowią odrębny temat, który zapewne doczeka się w przyszłości swego historyka. Wśród autorów wspomnień, które udało się zebrać w tym tomie, znajdujemy między innymi profesorów znakomitych uniwersytetów, Chicago i Oxfordu, czy znanego poetę z Londynu. [...] Poległych towarzyszy broni staramy się przypomnieć na kilku wybranych przykładach. Ludwik Berger, nasz „Michał”, twórca kompanii, zasługuje tu na szczególną pamięć i specjalne opracowanie w przyszłości. Zachowane przykładowo teksty Wojciecha Broszkiewicza („BWL-a”) czy Zbigniewa Krukowskiego („Gryfa”), poległych w 1943 r., są bardzo ważne dla zrozumienia głębszego zaangażowania, charakteru, światopoglądu ludzi tego pokolenia, już wtedy wyróżniających się swą postawą, stosunkiem do innych ludzi, do Polski, do wyznawanych wartości. Kilka świadectw ludzi bliskich dla ważnych w naszej kompanii osób poległych, takich jak np. „Starter” czy „Lenin” (nie od „tego” Lenina!) – przypomina na tych wybranych przykładach, jak bogate i różnorodne osobowości gromadziła wtedy choćby tylko nasza kompania.
Spis treści
Wprowadzenie – Jerzy Kłoczowski
Zarys dziejów kompanii B 1. 1939–1944 – Jerzy Kłoczowski
Wstęp Początki „Baszty” i jej pierwszych kompanii Organizacja kompanii Szkolenie wojskowe Wojsko w warunkach konspiracji Uzbrojenie Pierwsze dni Powstania Wojna pozycyjna Ostatnie dni Powstania
Żołnierze kompanii B 1 – sylwetki poległych
Ludwik Berger „Michał”, „Goliat”, „Hardy” (1911–1943) Sylwetka – Jerzy Kłoczowski Ludwik Berger w moich wspomnieniach – Krzysztof Dunin-Wąsowicz Bohater tamtych czasów – Helena Załęska „Monika” Artysta „Reduty” – Jerzy Zawieyski Aktor, wychowawca młodzieży, żołnierz – Anna Wójcikiewicz-Rumlowa
Wojciech Broszkiewicz „BWL” (1921–1943) Sylwetka – Jerzy Kłoczowski Życiorys Wyciąg z kalendarzyka Broszkiewicza Wojciecha
Zbigniew Krukowski „Gryf” (zg. 1943) Sylwetka – Jerzy Kłoczowski Głos Zbigniewa Krukowskiego na temat spółdzielczości
Karol Niewiarowski „Starter” (1921–1944) Sylwetka – Janina Niewiarowska „Małgorzata” Z pobudek patriotycznych – J. W.
Jerzy Ukleja „Lenin” (1924–1944) Sylwetka – Krystyna Ukleja-Dąbrowska
Wspomnienia żołnierzy kompanii B 1
Spotkanie trzynastu żołnierzy kompanii B 1 poświęcone jej historii. Informacje uzupełniające żołnierzy nieobecnych na spotkaniu
Jerzy Kłoczowski – Konspiracja i Powstanie. 1941–1944 Grzegorz Janusz Mitrocki – Niecodzienne charaktery Mieczysław Chorąży – „Niech mnie trafi celnie i śmiertelnie!” Piotr Florian Dombowski – Bursa–Pawiak–Powstanie Stanisław Wydżga – Walczyliśmy o Polskę Bolesław Taborski – Nocne ćwiczenia i dni Powstania Zbigniew Andrzej Pełczyński – Szeregowy „Jagiełło”
|
|
|
|
|
|
|