Ewa Bielińska-Galas
Cena 70,00 zł Cena promocyjna 62,00 zł
Wydanie I Lublin: Norbertinum, 2017 Objętość 559 s. Format 170 x 240 mm Oprawa miękka klejona ISBN 978-83-7222-606-8
[ Opracowanie z zakresu historii muzyki ]
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Książka afiliowana na rzecz Wydziału Kompozycji, Teorii Muzyki, Dyrygentury, Rytmiki i Edukacji Muzycznej Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi
O książce
Introit (od łac. introitus – wejście) to śpiewany wstęp do liturgii mszalnej Kościoła zachodniego, zredagowany ostatecznie w końcu VIII wieku. Ze względu na muzyczną perfekcję i funkcje płynące z inicjalnego umiejscowienia jest uważany za wyróżniający się gatunek chorału gregoriańskiego. Autorka rozpatruje repertuar introitów przez pryzmat zachowanych w Polsce graduałów epoki przedtrydenckiej, czyli niemal stu ksiąg spisanych na przestrzeni trzech stuleci. Zakładając, że specyfika tradycji najwyraźniej odzwierciedla się w konfrontacji elementów stałych i zmiennych, skupia się na introitach rozpoczynających msze ku czci świętych, dość swobodnie wówczas wybieranych w ośrodkach pielęgnujących śpiew. Tej tezie poddaje także metodę badania kompozycji, proponując powiązanie połębionej analizy tekstów introitów z opartą na najstarszych europejskich przekazach analizą melodii. Kompleksowe spojrzenie na złożoną formę introitu prowadzi do wyłonienia tradycji liturgiczno-muzycznych z perspektywy badań nad introitem i związanego z tym interesującego obrazu powiązań pomiędzy rodzimymi źródłami. Ukazanie w takiej optyce mało dotąd zbadanej psalmodii tworzy podwaliny pod kolejne inicjatywy z zakresu monodii oficjum mszalnego. Ponadto książka przyczynia się do otwarcia nowej perspektywy badawczej w sferze retoryki i symboliki chorału – intrygujących aspektów europejskiego universum, również niewystarczająco poznanych.
Spis treści
Wstęp
Rozdział I: Introity w cyklu wspomnień hagiograficznych Wprowadzenie 1. Ukształtowanie rocznego zestawu introitów dla najstarszych świąt 2. Wspomnienia zróżnicowane pod względem doboru introitów 2.1. Apostoł lub ewangelista 2.2. Męczennicy 2.3. Męczennik 2.4. Biskup lub papież męczennik 2.5. Wyznawca 2.6. Dziewica lub wdowa 3. Zależności pomiędzy źródłami liturgiczno-muzycznymi 3.1. Tradycja diecezjalna 3.2. Tradycje zakonne 3.2.1. Benedyktyni z Tyńca i norbertanie 3.2.2. Cystersi i dominikanie 3.2.3. Rodzina franciszkańska
Rozdział II: Antyfony korpusu podstawowego Wprowadzenie 1. Antyfony własne 1.1. Benedicite Dominum 1.2. De ventre matris meae 1.3. Dicit Dominus Petro 1.4. Ne timeas Zacharia 2. Antyfony o apostołach 2.1. Ego autem sicut oliva 2.2. Mihi autem nimis 3. Antyfony o męczenniku 3.1. Gloria et honore 3.2. In virtute tua 3.3. Iustus non conturbabitur 3.4. Laetabitur iustus 3.5. Protexisti me Deus 4. Antyfony o męczennikach 4.1. Iudicant sancti gentes 4.2. Laudate pueri 4.3. Multae tribulationes 5. Antyfony o wyznawcach 5.1. In medio Ecclesiae 5.2. Iustus ut palma 5.3. Os iusti 6. Antyfony o męczennicach i wdowach 6.1. Dilexisti iustitiam 6.2. Gaudeamus omnes 6.3. Loquebar de testimoniis tuis Wnioski
Rozdział III: Antyfony po roku 754 1. Wczesne kompozycje frankijskie 2. Kompozycje w rękopisach z X-XI wieku 2.1. Laetemur omnes 2.2. Vir Dei Benedictus 2.3. Salve sancta Parens 3. Kompozycje późniejszego średniowiecza 3.1. Congratulamini omnes 3.2. Dedit Dominus confessionem 3.3. Egredimini et videte 3.4. Egregie Martyr Christi Sebastiane 3.5. Gaude sancte Ioseph 3.6. In ecclesiis Altissimi 3.7. Mihi autem absit gloriari 3.8. Minuisti eum paulo minus 3.9. Nunc venite mares et feminae 3.10. Placuit divinae providentiae 3.11. Praevenerunt principes 3.12. Scio quod Redemptor 3.13. Transite ad me 3.14. Vox de caelis Catharinae
Rozdział IV: Psalmodia introitu 1. Weryfikacja formuł psalmodycznych 1.1. Cursus planus 1.2. Terminacja a dyferencja 2. Analiza dyferencji tonów psalmowych 2.1. Ton pierwszy 2.2. Ton drugi 2.3. Ton trzeci 2.4. Ton czwarty 2.5. Ton piąty 2.6. Ton szósty 2.7. Ton siódmy 2.8. Ton ósmy
Zakończenie
Wykaz skrótów Wykaz źródeł rękopiśmiennych Bibliografia Indeks świąt i świętych Indeks śpiewów z uwzględnieniem ich przeznaczenia liturgicznego
Aneks. Rozwój sanctorale Tradycja diecezjalna – święta najstarsze Tradycja diecezjalna – święta późniejsze Tradycje zakonne – święta najstarsze Tradycje zakonne – święta późniejsze
Summary
|