Krzysztof Ćwikliński
Wydanie I Lublin: Norbertinum, 2017 Objętość 71, [2] s. + 4 s. fot. cz.b. Format 147 x 208 mm Oprawa miękka klejona ISBN 978-83-7222-630-3
[ Dramat odwołujący się do procesu Josefa Bühlera ]
O książce
„Kto ratuje jedno życie, jakby ratował cały świat” – głosi talmudyczna mądrość. W iście paradoksalny sposób zdaje się ją stosować bohater sztuki Krzysztofa Ćwiklińskiego pt. Proces, Bertold Rappaport, polski adwokat żydowskiego pochodzenia, broniący w powojennych procesach hitlerowskich zbrodniarzy; prawnik, który w czasach pogardy nie traci wiary w świętość człowieka, nawet wtedy, gdy ten wyrzeka się jej sam. Wbrew tendencjom w najnowszym dramatopisarstwie polskim Ćwikliński nobilituje dialog, we wszystkich, istotnych dla tej sztuki znaczeniach: wymiany informacji, symbolicznej (bo zgodnie z naturą tekstu ograniczonej jedynie do postaci werbalnej) formy otwarcia się na drugiego człowieka, a także wiary w trudne, ale przecież możliwe porozumienie pomiędzy twórcą (pisarzem, reżyserem) i widzem. Stąd m.in. estetyczna asceza Procesu (a może tylko niechęć do sprzyjania tanim gustom), widoczna choćby w niewielkiej liczbie postaci: poza epizodycznym, obecnym tylko w prologu i epilogu, Narratorem i pierwszoplanowym Rappaportem jest to Josef Bühler, szef rządu Generalnego Gubernatorstwa i zastępca Hansa Franka, którego Rappaport bronił, oraz tajemniczy On. Właśnie odrzucenie wszelkich niepotrzebnych, pustych znaków, tak literackich, jak i teatralnych, umożliwia epifaniczne uobecnienie w Procesie czegoś więcej, bez czego niemożliwy jest autentyczny ludzki dramat.
Radosław Sioma
Proces nie był dotąd nigdy wystawiony na scenie. W roku 2011 znalazł się w gronie półfinalistów Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. W tym samym roku został zrealizowany przez Teatr Polskiego Radia, w adaptacji i reżyserii Dobrosławy Bałazy, i wyemitowany na falach Programu Pierwszego PR 15 stycznia 2012 roku. Wystąpili: Sławomir Orzechowski jako Bertold Rappaport, Adam Ferency jako dr Josef Bühler oraz Mariusz Wojciechowski jako On.
Spis treści
[Od autora] Prolog Sceny 1-21 Epilog Fotografie z procesu Josefa Bühlera 17 czerwca–10 lipca 1948 Indeks osób
O autorze
Krzysztof Ćwikliński – urodził się 6 października 1960 roku w Ciechocinku. Ukończył studia polonistyczne na UMK w Toruniu, gdzie pracował najpierw w Instytucie Literatury Polskiej, później w Katedrze Kulturoznawstwa. Poeta, eseista, krytyk literacki, edytor, autor słuchowisk. Współpracował z PR i RFE. Jego utwory tłumaczono m.in. na: niemiecki, angielski, francuski, rosyjski, węgierski, bułgarski, słoweński i norweski.
|