Zuzanna Marcinkowska-Golec
Cena zbytu: 46,00 zł Cena promocyjna: 39,00 zł
Wydanie I Lublin: Norbertinum, 2024 Objętość 215, [1] s. + XXXII s. fot. cz.b. Format 147 x 208 mm Oprawa miękka klejona ISBN 978-83-7222-808-6
[ Wspomnienia o Rodzicach i atmosferze okołowojennego Tarnowa i okolic ]
O książce
Mieszkająca od lat w USA Zuzanna Marcinkowska-Golec – romanistka, pedagog, tłumacz – uczyniła ulicę swego dzieciństwa, słynne Wielkie Schody w Tarnowie, metaforą losu jej rodziców. Ukazała ich życie na tle dziejów rodziny, ale i w obliczu toczącej się nieubłaganej, tragicznej historii wypełniającej ubiegły wiek. Urodzeni na początku stulecia w podtarnowskim Pawęzowie, dorastali w atmosferze wiejskiego Podkarpacia (ojciec) i tarnowskiego sierocińca Sióstr Felicjanek (matka). Zmuszeni warunkami życia, szybko osiągnęli samodzielność, pokonując niełatwe schody międzywojennej, a później okupacyjnej codzienności. Odnaleźli się po wojnie, zamieszkując już jako rodzina w pobliżu tarnowskich Wielkich Schodów. Niezwykle autentyczna, szczera i wielobarwna opowieść o ich życiu przenosi czytelnika, jak wehikuł czasu, do miejsc i wydarzeń rzadko dotykanych piórem. Obrazy życia w międzywojennym, a później okupowanym Tarnowie i okolicach, w Krynicy-Zdroju, gdzie w czasie okupacji matka znalazła zatrudnienie, a wreszcie konspiracyjnej działalności ojca w szeregach WiN i tragicznych po wojnie jej konsekwencji – to bardzo skrótowe migawki tej rodzinnej epopei, której poznanie poszerza horyzonty doświadczenia polskich dziejów. To piękne i bardzo cenne świadectwo patriotyzmu i pamięci przechowywanej z myślą o przyszłych pokoleniach, aby miały świadomość wartości ożywczych soków zawartych w korzeniach ich losu.
Od Autorki: „Wielkie Schody” to wspomnienia o Rodzicach. Starałam się w nich zapisać wszystko, co podyktowała mi pamięć – to niedoskonałe źródło wiedzy o przeszłości. Spora część tekstu to próba oddania głosu samym Rodzicom. Przytaczam ich własne słowa, rozmowy, gawędy i opowiadania, którymi raczyli często mnie i moją siostrę. Są też w książce echa moich lektur i te oficjalne źródła zostały wskazane w przypisach. Książka dzieli się na trzy części: pierwsza jest poświęcona Mamie, druga – wraz z Aneksem – Tacie, a trzecia ludziom, którzy ich otaczali. Niemożliwe było dla mnie uniknięcie zazębień historii ze świata Mamy i Taty, przedstawienie ich życiorysów jako całkowicie rozłącznych. W końcu ich losy były nierozerwalnie splecione.
„Inne wczesne wspomnienie Taty z okresu pierwszej wojny światowej to obraz armii maszerującej polną drogą od Lisiej Góry w stronę Pawęzowa. Był rok 1914. Pasł krowy. Wojsko ciągnęło cały dzień, bez końca, a Tato, który wczesnym rankiem wygnał krowy na pastwisko za wsią, stał i patrzył. Żołnierze szli równym, zwartym szykiem, nie dało się więc przepędzić krów na drugą stronę drogi i nie było jak wrócić do domu na obiad. Czasem czekał tak godzinami na dziurę w pochodzie. Na tej drodze po raz pierwszy widział samochód. Jechało to dziwo samo, bez konia, na czterech kołach ze szprychami i podskakiwało na wybojach. Jechał nim generał z gęstą miną ze swoim adiutantem. Tak wkradała się w życie Taty historia. Złowróżbnym, wężowym ruchem maszerującej armii wpełzała w losy zwykłych ludzi, których potrzeby były proste: być wśród swoich i cieszyć się każdym dniem”.
(fragment książki)
Spis treści
Wstęp [ 5 ]
Praktyczna marzycielka Portret Mamy [ 13 ] Rodzinne gniazdo [ 17 ] Zakład [ 20 ] Dom i praca [ 28 ] Święta [ 40 ] Opowiadanie wigilijne [ 46 ] Książki i słowa [ 47 ] Opowieści zdjęć i albumów Mamy [ 57 ] O umieraniu [ 67 ]
Żywot człowieka uczciwego Portret Taty [ 73 ] Dzieciństwo. Pierwsza wojna światowa [ 77 ] Duchy i bajki [ 80 ] Bajka taty [ 84 ] Młodość. Okres międzywojenny [ 92 ] Druga wojna. Życie i konspiracja [ 96 ] Historia o Zośce [ 99 ] Taty opowieści o Żydach [ 104 ] Po wojnie. Wobec nowej władzy [ 114 ] Za wszystko się w życiu płaci, czyli opowieść Taty o represjach [ 119 ] Praca [ 124 ] Nasz Tato [ 130 ] Ogród [ 135 ] Lata ostatnie [ 138 ]
Aneks Teczki z IPN-u, czyli nowe spojrzenie na powojenne losy Taty [ 151 ]
Splecione losy Rodzina, przyjaciele i znajomi [ 169 ] Ciotka Maryśka [ 169 ] Pani Wałkowiczka, czyli życie spełnione [ 182 ] Pani Siwakowa i blok przy Bema [ 191 ] Państwo Nowakowie, czyli niedopowiedzenia [ 204 ]
O Autorce
Zuzanna Marcinkowska-Golec Urodziła się w Tarnowie. Jest absolwentką filologii romańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego i New York University oraz iberystyki w Lehman College. Studiowała we Francji, na uniwersytecie Toulouse‑Mirail i La Sorbonne Nouvelle, Paris III. Pedagog. Mieszka w Yonkers (New York, USA). Pracuje z młodzieżą akademicką, licealną i gimnazjalną. Działa również pro bono jako tłumaczka języka francuskiego. Przez jedenaście lat poświęcała soboty uczeniu języka i kultury polskiej w Polskiej Szkole Dokształcającej im. Marii Konopnickiej w Yonkers. Założyła tam i prowadziła także teatr uczniowski. Pełniła funkcję dyrektorki obozów artystyczno-kulturalnych w Europie organizowanych przez Fundację Nowodworskiego.
|