Pádraig Pearse
Przetłumaczyła z języka irlandzkiego Anna Paluch
Wydanie I
Lublin: Norbertinum, 2008
Objętość 125, [2] s., 5 rys.
Format 125 x 195 mm
Oprawa miękka klejona
ISBN 978-83-7222-352-4
[ Opowiadania irlandzkie ]
O książce
Pádraig Pearse (Mac Piarais) znany jest głównie z działalności politycznej, która przysłania jego dorobek jako pedagoga i prekursora nowej literatury w języku irlandzkim. Zebrane w książce opowiadania były przeznaczone dla dzieci, lecz w rzeczywistości miały narzucić rytm gaelickiej prozaistyce znajdującej się jeszcze w kolebce. Dziś zaliczane są do klasyki, której odpowiednika możemy poszukiwać u Konopnickiej czy Prusa, zwłaszcza że akcja Opowiadań rozgrywa się na wsi, bardzo przypominającej – poza językiem – tę polską...
Książka opowiada o życiu prostych ludzi w sposób, który umieszcza je poza czasem i tym wszystkim, co się z nim wiąże - dobrobytem, polityką, rozwojem gospodarczym, niepodległością. Pozostaje jedynie codzienność i przepełniające ją wartości – przywiązanie do własnego domu, dziedzictwa i kultury. Napisana prostym, wręcz surowym stylem, potrafi mimo to wzruszyć, odwołuje się do wartości, które nadal są aktualne, nawet jeśli przedstawiony świat już nie istnieje.
O Autorze
Pádraig Pearse (Mac Piarais) ur. 10 listopada 1879 roku w Dublinie. Prawnik, pedagog, działacz na rzecz języka irlandzkiego, eseista i poeta. W wieku zaledwie 13 lat zapisał się do Ligii Gaelickiej, organizacji powołanej w celu rozwoju języka irlandzkiego, a w 1898 roku został członkiem jej Komitetu Wykonawczego.
W 1901 roku ukończył Uniwersytet Królewski jako magister sztuki i prawa. W Lidze zajmował się m.in. szkolnictwem. Zainteresowany systemem nauczania w kilku językach, podróżował do Belgii i Walii, w 1908 roku otworzył szkołę dla chłopców, St. Enda (Scoil Éanna), nieco później, po przeniesieniu placówki do Hermitage, w jej dotychczasowym budynku w Cullenswood House otworzył szkołę dla dziewczat, St. Ita.
W 1913 roku zaangażował się w nowo powstały ruch Ochotników Irlandzkich, w grudniu 1914 roku został kierownikiem ds. wojskowych, w międzyczasie zaprzysiężony w irlandzkim Bractwie Republikańskim (IRB). Jednocześnie jako kierownik Scoil Éanna musiał dbać o interesy szkoły; w lutym 1914 roku wyjechał na jakiś czas do USA, by zbierać fundusze. Swoją pozycję w IRB umocnił dzięki słynnej przemowie w czasie pogrzebu O'Donovana Rossy (1 sierpnia 1915 roku), rychło został członkiem Rady Najwyższej (Supreme Council) IRB i brał udział w przygotowaniu Powstania, które ostatecznie wybuchło w Dublinie w Poniedziałek Wielkanocny 25 kwietnia 1916 roku. Był komendantem głównym, jednym z sygnatariuszy Deklaracji Niepodległości. Powstanie upadło 29 kwietnia. Pearse został rozstrzelany 3 maja 1916 roku, podobnie jak jego brat William i związany ze Scoil Éanna Thomas MacDonagh. W Powstaniu brało udział wielu wychowanków szkoły.
Pearse był uważany za pragmatycznego idealistę. Fascynował go, zwłaszcza w późniejszym czasie, militaryzm, w zamierzchłej historii Irlandii doszukiwał się swoistego mesjanizmu, bardzo duży akcent kładł na wychowywanie młodych ludzi. Scoil Éanna (ostatecznie zamknięta w 1935 roku) była próbą wdrożenia narodowej dwujęzycznej edukacji ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń fizycznych.
Do Ros Muc w Conamarze, gdzie potem spędzał większość wakacji i gdzie czerpał inspiracje, Pearse przyjechał po raz pierwszy latem 1903 roku. Opowiadania drukowane były w latach 1905-1915 na łamach pisma Ligii Gaelickiej Miecz Światła (An Claidheamh Soluis) (którego Pearse był redaktorem naczelnym w latach 1903-1909). Zostały wydane w dwóch tomikach Íosagán agus Sgéalta Eile (1907) i An Mhatháir agus Sgéalta Eile (1916).
Irlandzki tygodnik „Foinse” przyznał Annie Paluch wyróżnienie „Gradam Foinse 2008” za propagowanie języka irlandzkiego.
Spis treści
Jezusek
Ksiądz
Bairbre
Eoghainin od Ptaków
Matka
Wyklęta
Drogi
Brid Pieśniarka
Złodziej
Żałobnica
Posłowie
Wymowa imion, nazwisk i nazw geograficznych występujących w Opowiadaniach
Słowniczek
Nota o autorze
|
![](javascript: windowFoto( "files/products/Pearse_Opowiadania_120.jpg", sTitle+": " );)
